Ελεφαντόδοντο

Είναι το άσπρο αδιάφανο υλικό που παίρνουμε από τους χαυλιόδοντες (αλλά και τα δόντια) του ελέφαντα, αλλά και άλλων θηλαστικών όπως ο ιπποπόταμος, ο θαλάσσιος ίππος (αμφίβιο του αρκτικού κύκλου), ο αφρικανικός αγριόχοιρος, και το μαμούθ, που έχει εκλείψει. Απ’ όλα αυτά καλύτερης ποιότητας θεωρείται το άσπρο ελεφαντόδοντο που παράγεται από τον αφρικανικό ελέφαντα. Τα ελεφαντόδοντα χρησιμοποιήθηκαν ήδη από την παλαιολιθική εποχή για εργαλεία, όπλα και διακοσμητικά. Στην κλασική αρχαιότητα και στην Ρωμαϊκή εποχή, ήταν εξαιρετικά δημοφιλές υλικό, και κατασκευάστηκαν πληθώρα υψηλής καλλιτεχνικής αξίας αντικείμενα, θρησκευτικά και διακοσμητικά. Αντικείμενα από ελεφαντόδοντο από όλες τις περιόδους της ανθρώπινης Ιστορίας, συναντάμε σε πάμπολλα μουσεία σεόλο τον κόσμο.

Στη μυθολογία αναφέρεται η ιστορία του Πυγμαλίωνα. Ο Πυγμαλίων ήταν βασιλιάς της Κύπρου. Κατ’ εντολήν του φιλοτεχνήθηκε σε ελεφαντόδοντο, το άγαλμα μίας νεαρής κοπέλας την οποία ο Πυγμαλίων ονόμασε Γαλάτεια. Το άγαλμα ήταν τόσο όμορφο, που ο Πυγμαλίων παραφρόνησε, και περιέπεσε σε σφοδρό έρωτα για το άγαλμα. Φανταζόταν την νεαρή κοπέλα ζωντανή, και την ονόμαζε σύζυγό του. Η θεά Αφροδίτη, που τον λυπήθηκε στο κατάντημά του, έδωσε ζωή στο άγαλμα. Ο Πυγμαλίων παντρεύτηκε την πανέμορφη Γαλάτεια, με την οποία έκανε ένα γιο, τον Πάφο, από τον οποίο πήρε το όνομά της η πόλη της Κύπρου. Το χρυσελεφάντινο άγαλμα του Δία στην Ολυμπία .ήταν κατασκευασμένο από χρυσό, ξύλο έβενου, και πολύτιμους λίθους. και τα γυμνά μέρη του σώματος του θεού ήταν από ελεφαντόδοντο. Μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη και κάηκε στη φωτιά του 475 μ.Χ. Η διακίνηση ελεφαντόδοντου από αφρικανικό ελέφαντα είναι απαγορευμένη από τον Ο.Η.Ε. από το 2002, σε κατεργασμένη ή ακατέργαστη μορφή.

Εκτός από το ελεφαντόδοντο, μία πληθώρα υλικών με ζωική προέλευση, είχαν χρησιμοποιηθεί από τους ανθρώπους τους προηγούμενους αιώνες, για την κατασκευή κοσμημάτων και διακοσμητικών. Δόντια ζώων όπως της ινδικής τίγρης, κέρατα ζώων, ρινόκερου, ελαφιού, κ.λ.π., κόκαλα και μπαλένες της φάλαινας, το καβούκι της θαλάσσιας χελώνας, όστρακα όλων των ειδών από την θάλασσα, τρίχες ελέφαντα και αλόγου, καβούκια εξωτικών εντόμων και ράμφη πουλιών. Σποραδικά κάποια από αυτά τα υλικά χρησιμοποιούνται και σήμερα.

Πηγή: jewelpedia