Ουλεξίτης

Ο ουλεξίτης (αγγλ. ulexite) είναι ορυκτό ένυδρο βορικό άλας του νατρίου και ασβεστίου. Το όνομα του ορυκτού τού αποδόθηκε προς τιμή του Γερμανού χημικού Γκέοργκ Λούντβιχ Ούλεξ (Georg Ludwig Ulex, 1811–1883), στον οποίο οφείλεται η πρώτη αξιόπιστη χημική ανάλυσή του.

Ο ουλεξίτης είναι τυπικό ορυκτό των playas, δηλ. των πρόσκαιρων λιμνών που σχηματίζονται στα ξηρά κλίματα από τις εποχικές, απότομες και μεγάλης έντασης βροχές, των οποίων τα νερά συγκεντρώνονται σε αυτές, έχοντας εμπλουτιστεί σε υδατοδιαλυτά ορυκτά, όπως ο ουλεξίτης. Με τον τρόπο αυτό σχηματίστηκαν τα πολύ μεγάλα κοιτάσματά του τόσο στην Νότια Αμερική όσο και στην Τουρκία. Σχηματίζεται, επίσης, στις ιζηματογενείς αποθέσεις που συναντώνται γύρω από θερμές πηγές. Τα αποθέματα του ορυκτού σε αρκετές περιοχές ξεπερνούν το ένα δισεκατομμύριο τόνους σε καθεμιά, κάνοντας τον ουλεξίτη ένα από τα βασικά μεταλλεύματα του βορίου.

Αν δείγμα ινώδους υφής του ορυκτού λειανθεί παράλληλα με τις ίνες, παρουσιάζει το ίδιο οπτικό φαινόμενο που θα παρατηρούσε κάποιος σε ένα συσσωμάτωμα λεπτών οπτικών ινών (για το λόγο αυτό του έχει αποδοθεί το προσωνύμιο "TV rock"): Αν το δείγμα τοποθετηθεί επάνω σε ένα γραπτό κείμενο, τα γράμματα του κειμένου θα εμφανίζονται στην επιφάνεια του ορυκτού χωρίς καμία παραμόρφωσή τους. Η οπτική αυτή ιδιότητα οφείλεται στην οκταεδρική διάταξη των ατόμων νατρίου, ανάμεσα στα οποία εμφανίζονται πολύ μεγάλα κενά. 

Συνδέεται ιδιαίτερα με βόρακα, κολεμανίτη, υδροβορακίτη, ασβεστίτη, γύψο και αλίτη (όλα τα προαναφερόμενα ορυκτά είναι εβαπορίτες). Μεγάλα κοιτάσματά του υπάρχουν στη Χιλή (περιοχή Ικουΐκουε και στην αλμυρή λίμνη Surire της Tarapaca, καθώς και στην Αντοφαγάστα), την Αργεντινή (περισσότερα από 60 κοιτάσματα στις επαρχίες Jujuy και Catamarca), στο Περού (περιοχή Laguna Salinas), τον Καναδά, τη Γερμανία (Έσση), την Σερβία, τις Πολιτείες Καλιφόρνια και Νεβάδα των ΗΠΑ και την Κίνα. Τεράστια κοιτάσματά του υπάρχουν, επίσης, στις περιοχές Μπίγκαντιτς (Μπαλικεσίρ), Κίρκα (Εσκή Σεχίρ) και κοντά στην Κιουτάχεια της Τουρκίας.

Κατηγορία       Βορικά
Χημικός τύπος   NaCaB5O6(OH)6 . 5H2O
Πυκνότητα       1,95 gr/cm3
Χρώμα           Άχρωμος σε μεγάλους κρυστάλλους, 
                λευκός - γκριζόλευκος σε συσσωματώματα
Σύστημα 
κρυστάλλωσης    Τρικλινές
Κρύσταλλοι      Σπάνιοι. Παράλληλοι ινώδεις ή πλακώδεις
Υφή             Ινώδης, βοτρυοειδής, γαιώδης, 
                σε βελονοειδή συσσωματώματα με υφή βάμβακα
Διδυμία         Πολυσύνθετη {010} και {100}
Σκληρότητα       2
Σχισμός         {010} τέλειος, {1-10} ικανοποιητικός, {110} ατελέστατος
Θραύση          Ινώδης έως ατελώς ανώμαλη
Λάμψη           Μεταξώδης
Γραμμή κόνεως   Λευκή
Πλεοχρωισμός    Όχι
Διαφάνεια       Διαφανής (κρύσταλλοι) αδιαφανής (συσσωματώματα)
Παρατηρήσεις    Εμφανίζει ενίοτε φθορισμό. Διαλυτός στο νερό

Πηγή: wikipedia