Σφαλερίτης

Ο Σφαλερίτης (αγγλ. Sphalerite, κοινώς zincblende) είναι ορυκτό του ψευδαργύρου και αποτελεί το κυριότερο μετάλλευμά του. Η λέξη σφαλερίτης προέρχεται από το ελληνικό ρήμα "σφάλλω", επειδή πολύ συχνά τον θεωρούσαν γαληνίτη. Το καθαρό ορυκτό, που ανευρίσκεται σπάνια, είναι άχρωμο και διάφανο. Συνηθέστερα απαντά με προσμίξεις σιδήρου, οι οποίες του προσδίδουν από ερυθρό έως μαύρο χρώμα. 

Ορισμένες ερυθρές παραλλαγές του, όταν παρουσιάζουν ικανοποιητική διαφάνεια και (ασθενή) διπλοθλαστικότητα, αποτελούν ημιπολύτιμους λίθους (ψευδορουμπίνια). Άλλες προσμίξεις του περιλαμβάνουν Μαγγάνιο, Κάδμιο, υδράργυρο, Ίνδιο, άργυρο, μόλυβδο και κασσίτερο. Με το όνομα Schalenblende αναφέρεται ημιπολύτιμος διακοσμητικός λίθος, ο οποίος αποτελείται από ζωνώδη βοτρυοειδή ανάπτυξη βουρτσίτη, σφαλερίτη, γαληνίτη και μαρκασίτη. Παραλλαγές του, ανευρισκόμενες κυρίως σε μετεωρίτες είναι ο ματραΐτης, ο βουρτσίτης (matraite, wurtzite), ο κλειοφανής και ο μαρματίτης.

Απαντά παγκοσμίως με κυριότερα κοιτάσματα στην περιοχή Trepca της Σερβίας, στην Βρετανία, στις ΗΠΑ, το Μεξικό, τον Καναδά και την Ισπανία. Στην Ελλάδα απαντά, σε εκμεταλλεύσιμες ποσότητες, στο κοίτασμα "Μαδέμ Λάκκος" της Κασσάνδρας (Χαλικιδική) και στα μεταλλεία της περιοχής του Λαυρίου.

Κατηγορία       Μικτά θειούχα (σουλφίδια)
Χημικός τύπος   ZnS - (Zn-Fe)S
Πυκνότητα       3,9 - 4,1 gr/cm3
Χρώμα           Μαύρο, καφέ, κόκκινο έως πορτοκαλέρυθρο, πράσινο, γκρι.
                Σπανιότατα (μόνον ο απόλυτα καθαρός σφαλερίτης) άχρωμο
Σύστημα 
κρυστάλλωσης    Κυβικό
Κρύσταλλοι      Συνήθως τετραεδρικοί με συχνή διδυμία, σπανιότερα οκταεδρικοί,
                παραμορφωμένοι δωδεκαεδρικοί ή κυβικοί
Υφή             Συνήθως τετραεδρικοί με συχνή διδυμία, σπανιότερα οκταεδρικοί,
                παραμορφωμένοι δωδεκαεδρικοί ή κυβικοί
Διδυμία         Συχνότατη {111} επαφής ή διεισδύσεως
Σκληρότητα      3,5 - 4
Σχισμός         Τέλειος κατά {011}
Θραύση          Κογχοειδής έως ανώμαλη
Λάμψη           Ρητινώδης έως αδαμάντινη (σε ποικιλίες με μεγάλη
                περιεκτικότητα Fe μέχρι ημιμεταλική)
Γραμμή κόνεως   Λευκή έως καφέ ανοικτόχρωμη
Πλεοχρωισμός    Όχι
Διαφάνεια       Ημιδιαφανής έως ολοσχερώς διαφανής (ο καθαρός σφαλερίτης)
Παρατηρήσεις    Φθορίζει σε υπεριώδη ακτινοβολία. 
                Διαλύεται σε υδροχλωρικό οξύ

Πηγή: wikipedia