Γρηνοκίτης

Ο γρηνοκίτης (αγγλ. greenockite) είναι θειούχο ορυκτό του καδμίου. Το όνομα του αποδόθηκε προς τιμήν του Charles Murray Cathcart (1783–1859), Λόρδου Greenock (Σκωτία). Είναι ένα σπάνιο σχετικά ορυκτό και από τα κυριότερα μεταλλεύματα του καδμίου, αν και το κάδμιο παράγεται και ως κύριο παραπροϊόν μεταλλευμάτων ψευδαργύρου και μολύβδου, στα οποία απαντά σε σημαντικές ποσότητες. Δομικά είναι όμοιος με το αντίστοιχο ορυκτό του ψευδαργύρου, τον βουρτσίτη, σχηματίζοντας τετραεδρικά επίπεδα παράλληλα μεταξύ τους. Ανευρίσκεται συνηθέστερα υπό μορφή γαιωδών επιφλοιώσεων επί σφαλερίτη, τον οποίο συχνά υποκαθιστά. Επίσης (σπανιότερα) υπό μορφή κρυστάλλων σε βασικά πυριγενή πετρώματα και σε υδροθερμικές φλέβες υψηλών θερμοκρασιών.

Ορυκτά με τα οποία σχετίζεται, εκτός του σφαλερίτη, είναι ο σμιθσονίτης, ο πρενίτης και άλλοι ζεόλιθοι χαμηλών θερμοκρασιών, ο κασσιτερίτης,, ο χαλκοπυρίτης και άλλα μικτά θειούχα υψηλών θερμοκρασιών, ο τετραεδρίτης, ο φθορίτης, ο ασβεστίτης και ο χαλαζίας. Κοιτάσματα γρηνοκίτη απαντούν στην περιοχή Greenock της Σκωτίας, τη Βολιβία (Llallagua και Asunta, όπου εμφανίζονται και χαρακτηριστικοί δίδυμοι κρύσταλλοι), την Ισπανία (περιοχή Sierra de Cartagena), την περιοχή Madjarovo στην οροσειρά της Ροδόπης (Βουλγαρία), τα Άνω Πυρηναία (Hautes Pyrénées) στη Γαλλία, τη Σαρδηνία, στο Βόρειο Καύκασο στη Ρωσία, τις ΗΠΑ (πολιτείες Μισούρι, Αρκάνσας, Ιλλινόις και Κεντάκι. Μικρότερες εμφανίσεις του αναφέρονται σε πολλές άλλες χώρες. Στην Ελλάδα ανευρίσκεται στη νήσο Τήνο (κόλπος Πανόρμου) και στα μεταλλεία Λαυρίου (Λαύριο και Καμάριζα).

Κατηγορία       Θειούχα (Σουλφίδια)
Χημικός τύπος   CdS
Πυκνότητα       4,8 gr/cm3
Χρώμα           Κίτρινο όλων των αποχρώσεων, 
                πορτοκαλί, σπάνια βαθύ ερυθρό
Σύστημα 
κρυστάλλωσης    Εξαγωνικό
Κρύσταλλοι      Μικροί πυραμιδοειδείς
Υφή             Συμπαγής, συνήθως σε γαιώδεις επιφλοιώσεις
Διδυμία         Σπάνια κατά {1122}
Σκληρότητα      3 - 3,5
Σχισμός         Σαφής κατά {1122}
Θραύση          Κογχοειδής, ατελής κατά {0001}
Λάμψη           Αδαμάντινη έως ρητινώδης
Γραμμή κόνεως   Πορτοκαλοκίτρινη έως κεραμιδόχρους
Πλεοχρωισμός    Ασθενής
Διαφάνεια       Αδιαφανής έως ημιδιαφανής

Πηγή: wikipedia