Τιτανίτης

Ο τιτανίτης είναι πυριτικό ορυκτό του ασβεστίου και του τιτανίου. Αποκαλείται επίσης και "sphene" (αποδίδεται ως "σφήνα") λόγω του σφηνοειδούς σχήματος των κρυστάλλων του, ενώ έχει περιγραφεί και παραλλαγή του (κρυσταλλώνεται στο τρικλινές) πλούσια σε αργίλιο και ταντάλιο. Η λάμψη του είναι ισχυρή και τα χρώματά του έντονα. Χρησιμοποιείται, όμως, πολύ σπάνια ως πολύτιμος λίθος, λόγω της μικρής του σκληρότητας. Απαντά συχνά ως συνοδό ορυκτό σε εκρηξιγενή πετρώματα (γρανίτες, πηγματίτες), σε αλπικές φλέβες. σε μεταμορφωσιγενή (γνευσίους, σχιστολίθους) και, σπανιότερα, ως αποσαθρωμένο ορυκτό σε ιζηματογενείς αποθέσεις.

Σχετίζεται με αλβίτη, χλωρίτη, επίδοτο, απατίτη, μοναζίτη, μαγνητίτη, ιλμενίτη, βιοτίτη, διοψίδιο και ασβεστίτη. Απαντά σε αρκετά σημεία της Γης. Όμορφα δείγματά του ανευρίσκονται στην Ελβετία (περιοχές Γκραουμπίντεν, Τιτσίνο, Τσέρματ και Βαλέ), στην Ιταλία (κοιλάδα της Αόστα), την Αυστρία (Τυρόλο), τη Γερμανία, τη Γαλλία, τη Σουηδία (περιοχή Νόρντμαρκ), τη Ρωσία (χερσόνησος Κόλα και νότια Ουράλια όρη). Επίσης στις ΗΠΑ (πολιτεία Νέας Υόρκης), στον Καναδά (περιοχές Οντάριο, Μανιτόμπα και Κεμπέκ), το Μεξικό, την περιοχή Minas Gerais της Βραζιλίας, στην Κίνα και στη Μαδαγασκάρη.

Στην Ελλάδα απαντά στη νήσο Σέριφο, το οφιολιθικό συμπλέγματος στο Βούρινο (Μακεδονία), τη Νεάπολη Λακωνίας και τους μελιλίθους της Μαρώνειας (Κομοτηνή).

Κατηγορία       Νησοπυριτικά
Χημικός τύπος   CaTiSiO5
Χρώμα           Ερυθρόφαιο, ερυθρό, κίτρινο, γκρίζο, πράσινο
Σύστημα
κρυστάλλωσης    Μονοκλινές
Κρύσταλλοι      Καλοσχηματισμένοι υπό μορφή σφηνών
Υφή             Συμπαγής έως μεμβρανώδης
Διδυμία         Επαφής και διεισδύσεως {100} συχνή,
                λασματοειδής κατά {221} σπάνια
Σκληρότητα      5 - 5,5
Σχισμός         {110} σαφής, {112}, {100} ατελής,
                {221} μερικός (λόγω διδυμίας)
Θραύση          Κογχοειδής
Λάμψη           Αδαμαντώδης έως ρητινώδης
Γραμμή κόνεως   Λευκή
Πλεοχρωισμός    Σαφής στις σκουρόχρωμες παραλλαγές
Διαφάνεια       Από διαφανής έως τελείως αδιαφανής
Παρατηρήσεις    Συχνά περιέχει και μικρές ποσότητες αργιλίου

Πηγή: Jewelpedia