Ωτουνίτης

Ο ωτουνίτης είναι ένυδρο φωσφορικό ορυκτό του ουρανίου. Το όνομά του προέρχεται από την περιοχή της Ωτούν (Autun) του νομού Σων ε Λουάρ (Saône-et-Loire) της Γαλλίας. Δομικά, τα τετράεδρα της φωσφορικής ομάδας συνδέονται με τα συμπλέγματα των ατόμων ουρανίου - οξυγόνου σχηματίζοντας "φύλλα", τα οποία συνδέονται χαλαρά με τη βοήθεια του κρυσταλλικού νερού. Η δομή αυτή είναι που προσδίδει την λεπιδοειδή υφή και εξηγεί τόσο τον τέλειο σχισμό προς μια διεύθυνση όσο και τη σχετικά μικρή σκληρότητα του ορυκτού. Οι λεπτοί κρύσταλλοι, που προέρχονται από σχισμό, είναι εύκαμπτοι.

Ο ωτουνίτης είναι δυνατόν να χάσει μόρια κρυσταλλικού νερού, μετατρεπόμενος σε μεταωτουνίτη-1 (Ca(UO2)2(PO4)2 - 2-6H2O), με δομή παρόμοια με των φυλλοπυριτικών ορυκτών, χωρίς, όμως να αλλάξει συμμετρία (σύστημα κρυστάλλωσης), γι' αυτό και θεωρείται ψευδόμορφος του ωτουνίτη. Το ορυκτό αυτό δεν απαντά συχνά στην φύση. Ο ωτουνίτης, λόγω του περιεχομένου ουρανίου, είναι ραδιενεργό ορυκτό, το οποίο εμφανίζει αχνό πράσινο φθορισμό, ο οποίος γίνεται ιδιαίτερα έντονος με την επίδραση υπεριώδους ακτινοβολίας. Όταν παραμένει εκτεθειμένος σε ξηρό περιβάλλον, χάνει εύκολα μόρια νερού.

Είναι δευτερεύον ορυκτό του ουρανίου, προερχόμενο από οξείδωση πρωτογενών ορυκτών σε υδροθερμικές φλέβες, γρανιτικούς πηγματίτες κτλ. Σχετίζεται με ουρανινίτη, τορμπερνίτη, ουρανοφανή και μεταωτουνίτη. Απαντά, εκτός από την Ωτούν, και σε άλλες περιοχές της Γαλλίας, στην Πορτογαλία, στο Πιεμόντε της Ιταλίας, στην περιοχή Μπέργκεν (Bergen - Vogtland) της Γερμανίας και στην Κορνουάλλη της Βρετανίας. Επίσης στην Βραζιλία (Minas Gerais) και στην Αυστραλία.

Κατηγορία       Φωσφορικά. Ομάδα ωτουνίτη
Χημικός τύπος   Ca(UO2)2(PO4)2.10−12H2O
Πυκνότητα       3,14 gr/cm3
Χρώμα           Ανοικτό πράσινο, ανοικτό κίτρινο, κίτρινο, κιτρινοπρασινο
Σύστημα 
κρυστάλλωσης    Τετραγωνικό
Κρύσταλλοι      Πλακώδεις, τραπεζοειδείς με τετραγωνική ή
                οκταγωνική περίμετρο, μήκους μέχρι 2 cm
Υφή             Λεπιδοειδής, ενίοτε φλοιώδης, σπάνια γεώδης
Διδυμία         Σπάνια, κατα {110}, διεισδύσεως
Σκληρότητα      2 - 2,5
Σχισμός         Τέλειος {001}, ατελής {100}, {010}
Θραύση          Ανώμαλη
Λάμψη           Υαλώδης, μαργαριτώδης κατά {001}
Γραμμή κόνεως   Ανοικτοκίτρινη
Πλεοχρωισμός    Έντονος
Διαφάνεια       Διαφανής ή ημιδιαφανής
Παρατηρήσεις    Εμφανίζει φθορισμό

Πηγή: wikipedia