Γκετίτης

Ο γκετίτης (αγγλ. goethite) είναι ένυδρο ορυκτό οξείδιο του σιδήρου. Το όνομά του το έλαβε προς τιμήν του Γερμανού ποιητή, συγγραφέα και φιλοσόφου Γιόχαν Βόλφραμ φον Γκαίτε (Johann Wolfgang von Goethe, 1749–1832). Είναι εξαιρετικά διαδεδομένο ορυκτό, προερχόμενο από την αποσάθρωση σχεδόν όλων των σιδηρομιγών πρωτογενών ορυκτών σε συνθήκες ύπαρξης σχετικά υψηλών συγκεντρώσεων οξυγόνου, αποτελώντας, παράλληλα, σημαντικό μετάλλευμα σιδήρου.

Σχηματίζεται, επίσης, και ως ίζημα προερχόμενο από ύδατα εμπλουτισμένα σε διαλυτές ενώσεις σιδήρου, όταν αυτά ευρεθούν σε συνθήκες οξείδωσης. Ανευρίσκεται και σε υδροθερμικές φλέβες.

Η γαιώδης παραλλαγή του είναι είτε κρυπτοκρυσταλλική είτε άμορφη και ονομάζεται λειμωνίτης (αγγλ. limonite) από την ελληνική λέξη λειμών ( = λιβάδι), επειδή συχνά απαντάται σε υγρά, ελώδη λιβάδια, περιέχει περισσότερο κρυσταλλικό νερό (χημ. τύπος FeO(OH) . H2O) και είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη ανά τον κόσμο. Ο λειμωνίτης έχει χρώμα κίτρινο της ώχρας (οπότε αποκαλείται λειμωνιτική ώχρα) ή καστανοκίτρινο και είναι γαιώδης και αλαμπής, ενώ συχνά αποβάφει στο χέρι. Τόσο ο γκετίτης όσο και ο λειμωνίτης αποτελούν σημαντικά μεταλλεύματα σιδήρου.

Ο γκετίτης συνδέεται με λεπιδοκροκίτη (με τον οποίο είναι δίμορφος), αιματίτη, σιδηρίτη, σιδηροπυρίτη, πυρολουσίτη, μαγγανίτη και πολλά άλλα ορυκτά που περιέχουν σίδηρο και μαγγάνιο.

Ανευρίσκεται σε πολλά σημεία της Γης. 

Σημαντικές του εμφανίσεις είναι στη Γερμανία (ιδίως στις περιοχές της Βεστφαλίας και της Έσσης, στην Τσεχία, τη Γαλλία, την Κορνουάλλη της Βρετανίας, τις ΗΠΑ και σε πολυάριθμα ακόμη σημεία του πλανήτη.

Στην Ελλάδα ανευρίσκεται στη Μύκονο (περιοχή Πανόρμου), στην παραλία Απηγανιάς της Τήνου, σχεδόν σε όλα τα μεταλλεία του Λαυρίου, στο ορυχείο «Μαυρόλακκος» της Θάσου, την Αλιστράτη Σερρών, στη Μαρώνεια της Κομοτηνής, στη Λευκόπετρα της Ξάνθης και στη Λοκρίδα του Νομού Φθιώτιδος ως συνοδό ορυκτό του βωξίτη στο ορυχείο «Νησί».

Κατηγορία       Οξείδια (ένυδρα)
Χημικός τύπος   Fe3+O(OH)
Πυκνότητα       3,3 - 4,3 gr/cm3
Χρώμα           Κίτρινο, καστανό, καστανέρυθρο, μαύρο
Σύστημα 
κρυστάλλωσης    Ρομβικό
Κρύσταλλοι      Πεπλατυσμένοι ή πρισματικοί, βελονοειδείς, τριχοειδείς
Υφή             Βελονοειδής (ενίοτε τριχοειδής), βοτρυοειδής, 
                σταλακτιτική, στιφρή ή γαιώδης
Διδυμία          -
Σκληρότητα      5 - 5,5
Σχισμός         Τέλειος {010}, καλός (100}
Θραύση          Ανώμαλη
Λάμψη           Μεταλλική, αδαμάντινη, ενίοτε χωρίς λάμψη
                (αλαμπής) στις γαιώδεις υφές
Γραμμή κόνεως   Καστανοκίτρινη, πορτοκαλοκίτρινη
Πλεοχρωϊσμός    Ισχυρός x = Κίτρινο y = καστανοκίτρινο
                z = Πορτοκαλέρυθρο, βαθύ ερυθρό
Διαφάνεια       Αδιαφανής

Πηγή: wikipedia